Opowiadanie to krótki utwór epicki o luźnej kompozycji. Fabuła jest zwykle jednowątkowa, a akcja prosta i nieskomplikowana. W odróżnieniu od noweli brak tu narzuconych ścisłych reguł, może występować większa ilość postaci, dozwolone są opisy, partie dialogowe i refleksje odautorskie. Opowiadania Borowskiego spełniają te wymogi, ponadto są dokumentem „epoki pieców" (Adolf Rudnicki), odwołują się do osobistych doświadczeń autora i jego indywidualnych przeżyć (aresztowanie i uwięzienie na Pawiaku, pobyt w Oświęcimiu, a wcześniej konspiracyjnie zdawana matura, studia na podziemnym uniwersytecie, praca w składzie materiałów budowlanych). Sylwetki bohaterów również mają swoje pierwowzory w rzeczywistości (np. narzeczona pisarza - Maria). Celem literackiego zapisu stało się utrwalenie okrucieństwa tamtych czasów, zbrodni i terroru (komory gazowe, krematoria, upodlenie i wyzysk człowieka, traktowanie go w kategoriach ekonomicznych oraz jako „surowca"), obnażenie prawdy o naturze ludzkiej - zobrazowanie zachowań człowieka poddanego bestialskiemu eksperymentowi. Opowiadania ukazywały się odrębnie w latach 1946 - 48, natomiast w roku 1948 wydano je jako całość w formie książkowej.

O ich znaczeniu, w kontekście biografii twórcy, pisał T. Drewnowski:

„Tadeusz Borowski należał do tych rzadkich, wyjątkowych pisarzy, dla których życie i pieśń stanowią jedno. (...) Tak jak krwią pisał swoje utwory, jak nie chronił siebie przed światem, podobnie w swej twórczości obala przegrodę między jednostką a światem, żądając od siebie i od każdego odpowiedzialności za drugiego człowieka, za jego dzieje, za wspólny świat. Może dlatego te kartki z dalekiej już przeszłości są nadal żywe, wciąż wstrząsają i niepokoją..."